ความสำคัญของชีวสถิติในการวิจัยทางเภสัชศาสตร์

ในช่วงเริ่มต้นของการระบาดใหญ่ของโควิด-19 ระบบสาธารณสุขในหลายประเทศต่างสั่นคลอนด้วยการระบาดของโรคร้ายที่ตั้งรับไม่ทัน ส่งผลให้เกิดความเสียหายในวงกว้าง แต่ไม่ช้าหลังการระบาดเริ่มขึ้น บริษัทยาก็ได้เริ่มผลิตชุดทดสอบและวัคซีนขึ้น ส่งผลทำให้มนุษย์สามารถรับมือกับโรคร้ายได้ดีขึ้น ความสำเร็จในการพัฒนาวัคซีนชนิดใหม่นอกจากจะสร้างผลกำไรให้กับบริษัทยาแล้ว ยังสามารถช่วยชีวิตผู้คนได้เป็นจำนวนมากทีเดียว

แต่ก่อนจะได้มาซึ่งวัคซีนหรือยาให้ผู้คนใช้อย่างปลอดภัย ยาเหล่านั้นจำเป็นต้องผ่านกระบวนการพัฒนา ทดลอง และตรวจสอบคุณภาพที่ซับซ้อนเพื่อให้มั่นใจว่ายารักษาเหล่านั้นสามารถรักษาอาการป่วยได้จริงโดยไม่เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย หนึ่งในกุญแจสำคัญของการวิจัยเหล่านี้คือศาสตร์ที่เรียกว่า ชีวสถิติ หรือ Biostatistics 

ชีวสถิติคืออะไร

ชีวสถิติเป็นการประยุกต์เอาทฤษฎีสถิติมาใช้ในทางวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ไม่ว่าจะเป็นการแพทย์ สาธารณสุข วิทยาการระบาด รวมไปถึงเภสัชศาสตร์ การบันทึกข้อมูลในรูปแบบของตัวเลขร่วมกับการใช้หลักการคำนวณทำให้เราสามารถนำข้อมูลเหล่านั้นไปต่อยอดจนเกิดเป็นข้อสรุป หรือข้อสันนิษฐานต่าง ๆ ได้ผ่านวิธีการทางสถิติอย่าง การเปรียบเทียบ การชี้วัด การประมาณค่า และอื่น ๆ

ตัวอย่างเช่น การใช้สถิติวิเคราะห์อัตราความเสี่ยง (Odds ratio) ทดสอบความสมมูล (Equivalence trial) หรือไม่ด้อยกว่า (Non-inferiority trial) ในการทดลองทางคลินิกเพื่อนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้ประเมินผลประสิทธิภาพยา เป็นต้น ดังนั้นคงปฏิเสธไม่ได้เลยว่าชีวสถิตินับเป็นส่วนสำคัญของการทำการวิจัยทางเภสัชศาสตร์

ชีวสถิติในการวิจัยทางคลินิก

ในช่วงเริ่มต้น งานวิจัยทางคลินิกจะต้องมีการวางแผนการวิจัยที่รัดกุม ทั้งในแง่ของการศึกษา การวิเคราะห์ข้อมูล และการรายงานผล เพราะสิ่งเหล่านี้จะส่งผลต่อคุณภาพของการวิจัยเป็นอย่างมาก นักชีวสถิติจึงเป็นบุคคลสำคัญที่จะเข้ามาพิจารณาข้อมูลและตรวจสอบความถูกต้องตลอดขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อให้การวิจัยดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• การออกแบบขอบเขตงานวิจัยทางคลินิก

ชีวสถิติมีบทบาทในการวิจัยทางคลินิกตั้งแต่การออกแบบงานวิจัย ซึ่งเป็นขั้นตอนแรก ๆ ของกระบวนการคิดค้นพัฒนายา โดยชีวสถิติจะถูกใช้ในการทดสอบสมมุติฐาน รวมไปถึงการประเมินขนาดกลุ่มตัวอย่างที่เหมาะสมกับงานวิจัยนั้น ๆ ทำให้ประหยัดเวลาและงบประมาณก่อนเริ่มศึกษาจริง

• การตรวจสอบและจัดการข้อมูล

การจัดการข้อมูลทางคลินิก (Clinical Data Management – CDM) เป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญในการวิจัยทางคลินิก เป็นขั้นตอนที่ช่วยเพิ่มคุณภาพของการทดลองและให้ข้อมูลที่มีคุณภาพสูง แต่ทั้งนี้ การตรวจสอบและจัดการข้อมูลที่มีประสิทธิภาพจำเป็นต้องใช้ชีวสถิติเป็นเครื่องมือในการระบุจุดอ่อนหรือข้อผิดพลาดต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการเก็บข้อมูล เพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับกระบวนการรวบรวมข้อมูลและการตีความข้อมูลว่าได้ดำเนินการอย่างถูกต้องหรือไม่

• การวิเคราะห์ข้อมูลและการรายงานผล

ข้อมูลสถิตินับว่าเป็นองค์ประกอบที่จำเป็นในการสรุปผลของงานวิจัยทางการแพทย์ โดยนักชีวสถิติสามารถนำวิธีการทางสถิติมาใช้นำเสนอผลลัพธ์ในรูปแบบของตาราง กราฟ หรือแผนภูมิ นอกจากนี้ยังสามารถนำการเปรียบเทียบในเชิงสถิติมาใช้ในการตีความข้อมูลได้ ความรู้ทางชีวสถิติจึงมีประโยชน์อย่างมากเมื่อต้องการศึกษางานวิจัยจากแหล่งอื่น ๆ เพราะจะทำให้สามารถวิเคราะห์และเปรียบเทียบข้อมูลเพื่อหาแนวโน้มการรักษาที่ได้ประสิทธิภาพมากที่สุด

• การทดลองทางคลินิก

ชีวสถิติมีบทบาทสำคัญต่อประสิทธิภาพของการวิจัยทางคลินิก เพราะในขั้นตอนต่าง ๆ ของการวิจัยทางคลินิก ต้องอาศัยชีวสถิติในการกำหนดวิธีการและทิศทางของการวิจัย รวมถึงการวิเคราะห์เพื่อดึงข้อมูลเชิงลึกที่สามารถพิสูจน์หรือหักล้างสมมติฐาน ซึ่งนำไปสู่การตีความผลการทดลองพร้อมทั้งค้นหาข้อสรุปที่มีความถูกต้องที่สุด ไม่เพียงเท่านั้น ชีวสถิติยังสามารถใช้ในการประเมินประสิทธิภาพของยาใหม่ว่ามีประสิทธิภาพในการรักษามากน้อยเพียงใด รวมถึงการตรวจสอบผลการออกฤทธิ์ของยาได้ว่าเป็นผลลัพธ์จริงที่ถูกต้องหรือเป็นเพียงแค่ความบังเอิญ และยังสามารถใช้ในการเปรียบเทียบการออกฤทธิ์ระหว่างยาสองชนิดที่แตกต่างกัน หรือระหว่างยาชนิดเดียวกันที่มีขนาดหรือปริมาณต่างกันได้อีกด้วย 

• การศึกษาด้านระบาดวิทยา

สาขาวิชาระบาดวิทยาและชีวสถิติมีความสำคัญต่อการบรรลุเป้าหมายด้านสาธารณสุข นักชีวสถิติจะใช้วิธีการทางสถิติประกอบกับข้อมูลการวิจัย เพื่อศึกษาหาสาเหตุและผลกระทบของโรค ซึ่งจะทำให้สามารถค้นหาปัจจัยที่ทำให้เกิดการแพร่ระบาดของโรคและประเมินความรุนแรงของโรคระบาดในวงกว้างได้ เป็นประโยชน์ต่อการวางแผน ประเมินโครงการและคิดค้นตัวยาใหม่ ๆ เพื่อเตรียมรับมือกับโรคร้ายในอนาคต

การประยุกต์ใช้ชีวสถิติในการวิจัยทางคลินิกสามารถให้ข้อมูลและผลลัพธ์ทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญต่อการกำหนดทิศทางและอนาคตของอุตสาหกรรมวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อพัฒนายาที่มีคุณภาพ Clinixir จึงมุ่งมั่นในการดำเนินการวิจัยทางคลินิกที่มีประสิทธิภาพสูงสุดเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด เรามีทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้านชีวสถิติที่พร้อมให้ความช่วยเหลือในทุกกระบวนการทำงาน ตั้งแต่การออกแบบการวิจัย การวิเคราะห์ข้อมูลสถิติ การเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างละเอียดรอบคอบ และการตีความข้อมูลเพื่อผลการวิจัยที่มีคุณภาพและเชื่อถือได้ ทีมงานและผู้เชี่ยวชาญจาก Clinixir ทุกคนพร้อมส่งมอบผลงานที่ตรงเวลา มีคุณภาพ และดำเนินการด้วยความโปร่งใส เพื่อรักษามาตรฐานในการทำงานและความไว้วางใจของลูกค้า